پیرو پایگاه پژوهشی تحلیلی پیرو
پرونده سایت انتخاب
- خلاصه
انتخاب اعتدالگرایان؛ از دفتر تبلیغات تا پاستور!
پیشینه تاریخی و کارنامه رسانه شبه دولتی انتخاب
در این پرونده برای نخستین بار ارتباطات حلقه حامیان انتخاب از دفتر تبلیغات قم گرفته تا حسام آشنا و آذری جهرمی و جهانگیری و قوچانی تا برخی معاندین فراری مانند خلجی، به نحو نسبتا تفصیلی مورد بررسی قرار گرفته است.
سایت انتخاب برآمده از روزنامه انتخاب است که به عنوان ارگان دفتر تبلیغات و توسط محمدمهدی فقیهی و طه هاشمی(دو تن از متولیان دفتر) تأسیس شده بود. اکنون این پایگاه توسط فرزند محمدمهدی فقیهی به نام مصطفی اداره می‌شود و یکی از بنگاه‌های اصلی خبرسازی منفی علیه جریان انقلابی است.
پایگاه انتخاب را باید یکی از مهمترین حامیان رسانه‌ای دولت روحانی برشمرد که در حمله به منتقدان دولت و پیشبرد سیاست‌های سست دولت اعتدال نقش مهمی ایفا کرده است.
سایت خبری تحلیلی انتخاب یکی از مهمترین خبرگزاری‌های حامی دولت اعتدال می‌باشد که در مقاطع مختلف به تخریب جریان انقلابی پرداخته است و از این حیث آشنایی با این سایت مهم می‌نماید. معرفی کامل همراه با مستندات به زودی در پرونده ویژه روزنه منتشر خواهد شد. پیش از آن معرفی مختصری از این سایت خبری تحلیلی ارائه خواهد شد: [مستندات در ادامه تقدیم خواهد شد]
برای معرفی سایت انتخاب باید به پیشینه تاریخی این مجموعه در دهه هفتاد اشاره کنیم. پایگاه خبری تحلیلی انتخاب بازمانده‌ی «روزنامه انتخاب» و مجله «نقد و نظر» است که هر دو وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی بودند.
مجله نقد و نظر در سال ۷۳، با رویکرد روشنفکری در عرصه دین بنیان نهاده شد و همپای مجله کیان(و به عنوان بدیل حوزوی آن) به بحث و بررسی مسائل دینی از نگاه روشنفکری دینی پرداخت. هر چند رهبری فکری این مجله با مصطفی ملکیان بود اما این مجله سبقه حوزوی داشت و مدیریت محمدمهدی فقیهی به عنوان یک شخصیت علمی و حوزوی، این مجله را به نماد روشنفکری دینی در حوزه علمیه بدل کرده بود.
مهدی خلجی از همکاران قبلی بی‌بی‌سی فارسی و طلبه سال‌های دور حوزه علمیه قم که در دهه هفتاد، برای مجله نقد و نظر مقاله می‌نوشت، درباره مجله نقد و نظر می گوید: “نویسندگان نقد و نظر، هیچ تعلق خاطری به باورهای ایدئولوژیک حکومت نداشتند و این بی باوری را در نوشته‌های خود عیان می‌کردند. او نقد نظر را کانونی برای طرح اندیشه‌هایی می‌داند که گاه در مجله “کیان” نیز مجال انتشار نمی‌یافت.”
و اضافه می کند: “بخش عمده‌ای از درون مایه این مجله، ترجمه متون غربی در فلسفه دین، فلسفه سیاست و فلسفه اخلاق بود. شماری از استادان لاییک اندیشه سیاسی در ایران نیز از نویسندگان این مجله بودند.”[۱]
به احتمال زیاد منظور خلجی علاوه بر ترجمه آثار اندیشمندان غربی، حضور روشنفکرانی همچون اشخاص زیر در این مجله بوده است:
- مصطفی ملکیان
- حسین بشیریه
- محمد مجتهد شبستری
- حسین مدرسی طباطبایی
- علیرضا شجاعی زند
- ناصر کاتوزیان
- مسعود امید
- ابوالقاسم فنایی
- مینو حجت
- داوود فیرحی
- سهراب بهداد
البته مقالات و نویسندگان دیگری که مجذوب اندیشه‌های غربی نبودند نیز در آن برهه در نقد و نظر فعالیت داشتند.
انتخاب اعتدالگرایان؛ از دفتر تبلیغات تا پاستور!
محمدمهدی فقیهی همزمان با مدیریت مجله نقد و نظر، با همکاری سید طه هاشمی – عضو هیئت امنای دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم، نماینده دوره پنجم مجلس از قم و معاون فرهنگی دانشگاه آزاد در دوران میرزاده – روزنامه انتخاب را در زمستان ۷۷ تأسیس کردند و انتشار روزنامه از فروردین ۷۸ آغاز شد.
روزنامه انتخاب با حضور تیمی از روزنامه‌نگاران حرفه‌ای تشکیل شده بود که مورد تمجید مهدی خلجی قرار گرفته اند. خلجی دبیر سرویس اندیشه انتخاب بود اما او مدعی است، به دلیل حمایت روزنامه انتخاب از آقای هاشمی رفسنجانی در انتخابات مجلس ششم، از انتخاب کناره گیری کرده است.
خلجی ادعا می‌کند قرار بر این شده بود که روزنامه انتخاب که وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی بود، ارگان رسمی حوزه علمیه قم باشد. اما بعد از چند شماره به دستور مقام معظم رهبری متوقف شد و ایشان روزنامه را در شان حوزه علمیه ندانسته‌اند. مدیران روزنامه بعد از این مدعی شدند که ناشر اندیشه‌های امام خمینی (ره) و مبانی جمهوری اسلامی خواهند بود.
در پیشینه و کارنامه روزنامه انتخاب، حمله به جریان انقلابی قم، به عنوان یکی از شاخصه‌های پر رنگ قابل ارزیابی است. به عنوان نمونه فقیهی در یکی از شمارگان روزنامه انتخاب، جریان آیت الله مصباح یزدی را بزرگترین خطر انقلاب اسلامی معرفی کرده بود که اعتراضات گسترده‌ای را در میان حوزویان به دنبال داشت.
گذشته از مدیریت “مجله نقد و نظر” و نظارت عالیه بر انتشار “انتخاب” تا سال ۸۳، محمدمهدی فقیهی مناصب مختلف دیگری را نیز تجربه کرده است که از آن جمله‌اند:
- قائم مقامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه
- ریاست مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی
- معاون پژوهشی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)
- مسئول تصحیح آثار فقهی، اصولی، عرفانی، کلامی و فلسفی امام خمینی (ره)
- مسئول کمیته علمی گنگره زمان و مکان و نقش آن در اجتهاد( مبانی فقهی امام خمینی (ره) به ریاست آیت الله هاشمی شاهرودی
- مشاور ارشد رسانه‌ای علی لاریجانی در انتخابات نهمین دوره ریاست جمهوری
گذشته از فقیهی که در جایگاه پدر معنوی انتخاب قرار داشت، از دیگر مسئولان و نویسندگان مهم روزنامه انتخاب می‌توان به اسامی ذیل اشاره کرد:
- سید طاها هاشمی: مدیر مسئول روزنامه انتخاب بوده و هم اکنون سفیر ایران در واتیکان است. درباره او حرف و حدیث‌های زیادی در رسانه‌ها منتشر شده است.
- پرویز اسماعیلی: برادر محسن اسماعیلی، حقوق دان عضو شورای نگهبان است. او بعد از معاونت ارتباطات و اطلاع رسانی دفتر ریاست جمهوری، در دی ما سال ۹۸ سفیر ایران در کرواسی شده است.
- فریدون صدیقی: از پیشکسوتان روزنامه نگاری در ایران با سوابق سیاسی قابل تأمل! که در حکم یکی از اساتید اصلی هیئت تحریریه انتخاب از او یاد می‌شود.
- مجید رضائیان: در سال ۹۲ دبیر شورای عالی ارتباطات و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد شد.
- علی مرادی: مدیر مسئول فعلی وب‌سایت انتخاب است و ادعا شده که بعد از آمدن آقای همتی به بانک مرکزی، مرادی به عضویت هیات مدیره کارگزاری بانک ملی درآمده است.
- کتایون لامع زاده: در گروه سیاسی روزنامه انتخاب فعالیت داشته و در سال ۹۷ مدیرکل اخبار داخلی خبرگزاری ایرنا شده است.
روزنامه انتخاب در آخرین شماره خود، به طور مفصل به پیشینه و کارنامه فعالیت خود پرداخت و مهمترین حامیان و همراهان خود (از مسئولان سیاسی تا نویسندگان همگرا و همکاران هیئت تحریریه و دوستان سیاسی) را معرفی کرد. در این شماره، مهمترین حامیان انتخاب، با ارسال یادداشت اختصاصی به مدح و ستایش این روزنامه پرداخته‌اند. در این لیست، اسامی برخی مسئولان دولت وقت نیز به چشم می‌خورد که به تعریف و تمجید ویژه از روزنامه پرداخته‌اند!
مرور اسامی نویسندگان و همراهان انتخاب در تحلیل فضای فکری و گرایش سیاسی و جریان‌شناسی حضور تیم انتخاب در بدنه دولت اعتدال، بسیار حائز اهمیت است.
بازخوانی آرشیو روزنامه انتخاب از جهات مختلف حائز اهمیت ویژه است که امیدواریم پژوهشگران رسانه و تحلیل‌گران سیاسی بدان بپردازند اما در این پژوهش مرور برخی نمونه‌های جالب از آرشیو انتخاب، خالی از لطف نیست. به عنوان نمونه روزنامه انتخاب در موارد متعدد به مسئله قتل‌های زنجیره‌ای پرداخته و یکی از این موارد یادداشتی بود به عنوان “کالبد شکافی دو تماس” که به قلم “امین شناسا” نوشته شده است. حسام‌الدین آشنا همان بهمن شناساست که در روزنامه انتخاب قلم زده و می توان او را از جمله نویسندگان این روزنامه محسوب کرد. آشنا بعدها اذعان کرد که «بهمن شناسا» [یا امین شناسا] خود او بوده و برای انتخاب یادداشت می‌نوشته است.
روزنامه انتخاب با شعار گفتمان اعتدال در سال ۸۳ با تغییرات اندک در تیم تحریریه پیشین، به وب‌سایت خبری تحلیلی انتخاب تبدیل شد.
پایگاه رسانه‌ای انتخاب که مورد تمجید اعتدالیون، اصلاح‌طلب‌ها و مدیران سابقش هست در حال حاضر به عنوان یکی از مهمترین رسانه‌های جریان اعتدال شمرده می‌شود و طبیعی است که دفاع از مسلک سیاسی آقای هاشمی رفسنجانی به عنوان نماد و رهبر سیاسی جریان اعتدال و حمایت همه جانبه از دولت حسن روحانی را وظیفه سازمانی خود قلمداد کند و به این شاخصه شهرت یابد.
مصطفی فقیهی
سردبیر و صاحب امتیاز وب سایت انتخاب، مصطفی فقیهی فرزند محمدمهدی فقیهی است. او در مدت مسئولیتش چندین بار احضار و حتی بازداشت شده است. مصطفی فقیهی علاوه بر سردبیری انتخاب و هفته نامه طلوع صبح، در سال ۹۴ مسئولیت مشاور رسانه‌ای مرحوم هاشمی رفسنجانی در دانشگاه آزاد را نیز عهده دارد بوده است. مصطفی فقیهی، برادرش روح الله فقیهی و حسین کیانی در زمره فعال ترین اعضای تحریریه سایت انتخاب محسوب می‌شوند. در کنار اینها اسامی افراد زیر نیز به چشم می‌خورد:
- سرویس سیاسی: محسن فرجاد، سهراب زند، رضا متین
- سرویس اجتماعی: سهیل سالاری، مسعود سعیدی کیا
- سرویس اقتصاد: مهدی نوروزی
- سرویس تاریخ: فهمیه نظری
وب‌سایت انتخاب در حالی که خود را پایگاه خبری و تحلیلی می‌داند اما جالب است که حجم زیادی از تولیدات رسانه‌ای انتخاب، صرفا بازنشر مطالب تولیدی سایر خبرگزاری ها مانند ایسنا، ایلنا، فارس و… است علاوه بر کپی کاری از رسانه‌های داخلی، انتخاب در مباحث تحلیلی به وفور از رسانه و روزنامه‌های خارجی تغذیه می‌کند و به نظر می‌رسد یا تحریریه این پایگاه فاقد توان لازم برای ارائه تحلیل‌های تخصصی و اختصاصی است یا ترجیح می‌دهد دیدگاه مورد نظر خود را از زبان دیگران و صرفا با بازنشر گزینشی تولیدات سایر رسانه‌های داخلی و خارجی، القاء کند. در میان رسانه‌های خارجی، انتخاب بیشتر وامدار رسانه‌های ذیل است:
- الجزیره
- المیادین
- فارین پالیسی
- رای الیوم
- القدس العربی
- نیویورک تایمز
- المانیتور
- الاخبار
برخلاف حوزه خبر که انتخاب فاقد استقلال رسانه‌ای است، در حوزه ترجمه، ید طولایی دارد. به نظر می‌رسد یکی از علت‌های قوت انتخاب در بخش ترجمه و سرویس بین الملل، روح الله فقیهی باشد. چرا که او خبرنگار رسمی چند خبرگزاری خارجی است.
در مورد فعالیت رسانه‌ای بین‌المللی روح‌الله فقیهی، مدعاهای مختلفی در فضای مجازی منتشر شده که از قضا توسط نامبرد تکذیب نشده است.
موضوع مهم دیگری که در مورد سایت انتخاب قابل طرح است، منابع مالی این رسانه فراگیر است. جالب آنکه مسئولین مجموعه انتخاب تا کنون توضیح شفافی درباره منابع مالی این مجموعه عریض و طویل و پرهزینه ارائه نداده‌اند.
خصوصا بعد از جدایی از دفتر تبلیغات اسلامی، باید معلوم شود این مجموعه از لحاظ مالی توسط کجا تغذیه می‌شود. علی‌رغم سکوت متولیان انتخاب، در چند سال اخیر اطلاعاتی درباره منابع مالی انتخاب از طرف یکی از نماینده گان لیست امید(حامیان روحانی) منتشر شد.
اطلاعات منتشره حاکی از این بود که انتخاب، وارد حوزه “ارزش افزوده” شده و از این طریق، در ماه بیش از ۵۰۰ میلیون تومان درآمد کسب کرده است این ماجرا پای آذری جهرمی وزیر ارتباطات را نیز به پشت پرده حامیان انتخاب باز کرد لذا بعضی رسانه‌ها به واکاوی ابعاد مختلف این ماجرا پرداختند و اطلاعات قابل توجهی از ارتباطات آقای جهرمی و سایت انتخاب منتشر کردند، اما با این وجود تا کنون وزیر جوان دولت روحانی نیز مانند مسئولین مجموعه انتخاب، پاسخ درخوری به مسائل مطرح شده نداده‌اند.
- بی بی سی فارسی، ۱۱ مهر سال ۸۴
-
منبع: کانال حوزوی روزنه
https://eitaa.com/rozaneebefarda
لینک کوتاه http://peirov.ir/8562