پیرو پایگاه پژوهشی تحلیلی پیرو
- دین چیست؟
مفهوم لغوی: دین واژه‌اى است عربى که در لغت به معناى اطاعت و جزاء و… آمده است.
مفهوم اصطلاحی: اصطلاحاً به معناى اعتقاد به آفریننده‌اى براى جهان و انسان، و دستورات علمى متناسب با این عقاید مى‌باشد.
بی دین: از این روى، کسانى که مطلقاً معتقد به آفریننده‌اى نیستند و پیدایش پدیده هاى جهان را تصادفى، و یا صرفاً معلول فعل و انفعالات مادى و طبیعى مى‌دانند «بى دین» نامیده مى‌شوند.
با دین: اما کسانى که معتقد به آفریننده‌اى براى جهان هستند هر چند عقاید و مراسم دینى ایشان، توأم با انحرافات و خرافات باشد «با دین» شمرده مى‌شوند.
نکته: بر این اساس، ادیان موجود در میان انسانها به حق و باطل، تقسیم مى‌شوند، و دین حق عبارت است از: آیینى که داراى عقاید درست و مطابق با واقع بوده، رفتارهایى را مورد توصیه و تأکید قرار دهد که از ضمانت کافى براى صحت و اعتبار، برخوردار باشند.
- اصول و فروع دین
با توجه به توضیحى که درباره مفهوم اصطلاحىِ دین، داده شد روشن گردید که هر دینى دست کم از دو بخش، تشکیل مى‌گردد:
- عقیده یا عقایدى که حکم پایه و اساس و ریشه آن را دارد.
- دستورات عملى که متناسب با آن پایه یا پایه هاى عقیدتى و برخاسته از آنها باشد.
نکته: بنابراین، کاملا بجاست که بخش عقاید در هر دینى «اصول»، و بخش احکام عملى «فروع» آن دین نامیده شود چنانکه دانشمندان اسلامى، این دو اصطلاح را در مورد عقاید و احکام اسلامى بکار برده اند.
- جهان بینى و ایدئولوژى
واژه هاى جهان بینى و ایدئولوژى، به معناى کمابیش مشابهى بکار مى‌رود:
از جمله معانى جهان بینى این است: «یک سلسله اعتقادات و بینشهاى کلى هماهنگ درباره جهان و انسان، و بطور کلى درباره هستى».
از جمله معانى ایدئولوژى اینست: «یک سلسله آراء کلّى هماهنگ درباره رفتارهاى انسان».
توضیح: طبق این دو معنى مى‌توان سیستم عقیدتى و اصولى هر دین را جهان بینى آن دین، و سیستم کلى احکام عملى آن را ایدئولوژى آن به حساب آورد و آنها را بر اصول و فروع دین، تطبیق کرد. ولى باید توجه داشت که اصطلاح ایدئولوژى، شامل احکام جزئى نمى‌شود چنانکه جهان بینى نیز شامل اعتقادات جزئى نمى‌گردد.
نکته: گاهى کلمه ایدئولوژى به معناى عامى بکار مى‌رود که شامل جهان بینى هم مى‌شود.
- جهان بینى الهى و مادى
در میان انسانها انواعى از جهان بینى، وجود داشته و دارد، ولى همگى آنها را مى‌توان براساس پذیرفتن ماوراء طبیعت و انکار آن، به دو بخش کلى تقسیم کرد:
- جهان بینى الهى
- جهان بینى مادى
پیرو جهان بینى مادى، در زمان سابق بنام «طبیعى» و «دهرى» و احیاناً «زندیق» و
«ملحد» نامیده مى‌شد و در زمان ما «مادى» و «ماتریالیست» نامیده مى‌شود.
مادى گرى، نحله هاى مختلفى دارد و مشهورترین آنها در عصر ما «ماتریالیسم دیالکتیک» است که بخش فلسفى مارکسیسم را تشکیل مى‌دهد.
نکته: ضمناً روشن شد که دایره کاربرد «جهان بینى» وسیع تر از عقاید دینى است زیرا شامل عقاید الحادى و ماده گرایانه نیز مى‌شود، چنانکه واژه ایدئولوژى نیز اختصاص به مجموعه احکامى دینى ندارد.
منبع: آموزش عقائد علامه محمد تقی مصباح یزدی صفحات ۱۱-۱۲-۱۳
سلام.وبسایتتون خیلی خوب و مفیده.به
کارتون ادامه بدین